چجوری از شکست ها درس بگیریم؟
چجوری از شکست ها درس بگیریم؟ احتمالا شما هم این ضرب المثل را شنیده اید که می گوید شکست مقدمه پیروزی است. در چه صورتی شکست می تواند عامل اصلی پیروزی شما باشد؟ در واقع این موضوع کاملا درست است، اما زمانی شکست می تواند در پیروزی شما موثر باشد که از شکست های خود درس بگیرید. در این مطلب از سایت چجوری قصد داریم به شما بیاموزیم که چطور از شکست هایتان در زندگی درس بگیرید.
ترس از شکست چه اثری بر زندگی ما می‌گذارد؟
ترس از شکست ترس عمیقی است که می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی ما اثر بگذارد. این احساس به طرق مختلف مانند اجتناب از انجام وظایف، احساس ناتوانی، اضطراب و احساس ازدست‌دادن کنترل بروز می‌کند و در موارد شدید، حتی ممکن است به آتیکی فوبیا تبدیل شود، یعنی ترس بسیار شدید از شکست چنان‌که حتی برای انجام کار‌های خاصی فلج شویم. چه چیزی باعث این ترس میشود؟ در ادامه، به این سؤال پاسخ می‌دهیم.
علل و ریشه‌های ترس از شکست
۱. شیوه تربیت
یکی از دلایل اصلی ترس از شکست را می‌توان در تربیت ما جست‌وجو کرد. والدین و مراقبان ما نقشی اساسی در شکل‌گیری برداشت ما از موفقیت و شکست دارند. اگر والدین ما انتقادگر بوده‌اند، حمایتمان نکرده‌اند یا دائما شکست‌های گذشته‌مان را به ما یادآوری کرده‌اند، ممکن است این تجربیات در بزرگ‌سالی آزارمان دهند. ترس از اشتباه‌کردن یا شکست در هر کاری عمیقا در روان ما ریشه دوانده است.
۲. حوادث تروماتیک
تروما یا رویداد‌های آسیب‌زا نیز ممکن است به ترس ما از شکست دامن بزنند. تجربه اتفاقی آسیب‌زا شاید منجر به بیزاری از هر چیزی شود که ما را یاد آن حادثه می‌اندازد. بعید نیست که این بیزاری ما را برای آزمایش چیزهای جدید یا تعیین اهداف بلندمدت مردد کند؛ چون می‌ترسیم که با تجربه آسیب‌زای مشابهی مواجه شویم.
۳. آزار و اذیت در کودکی
قربانی آزار و اذیت شدن در دوران کودکی یا تحقیرشدن به‌خاطر شکستها و به‌طور کلی آسیب‌های کودکی ممکن است آثار ماندگاری بر جای بگذارد و این تصور را ایجاد کند که شکست مترادف با تمسخر و تحقیر است. درنتیجه فرد این ترس را تا بزرگ‌سالی با خود حمل می‌کند و از موقعیت‌هایی که ممکن است با احتمال شکست مواجه شوند، اجتناب می‌کند.
۴. کمبود عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس
کمبود عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس نیز ممکن است ترس از شکست را تقویت کند. وقتی خودمان را باور نکنیم، پذیرش اینکه شکست تنها گزینه ماست آسان میشود. شاید خودگویی منفی بر افکار ما مسلط شود و ما را متقاعد کند که برایمان مقدر شده است همیشه شکست بخوریم.
چجوری از شکستها درس بگیریم؟
یکی از بهترین کارهایی که می توانیم بکنیم این است که وقتی اوضاع طبق برنامه های ما پیش نمی رود، به همه ماجراهایی که اتفاق افتاده خوب فکر کنیم و تا جاییکه می توآنیم از همه تجربیاتمان درس بگیریم و خودمان را برای موفقیت در آینده آماده کنیم.
۱- واقعاً چیزی به اسم شکست وجود نخواهد داشت. بله، ممکن است اوضاع بد پیش برود یا مطابق برنامه ما پیش نرود امّا واقعیت این است که چیزی به اسم شکست وجود ندارد زیرا همیشه یک علت خوب برای خوب پیش نرفتن اوضاع و درسی برای آموختن از آن وجود دارد. در مدت زمان طولانی، هر اتفاقی که می افتد به صلاح ما خواهد بود.
۲- اگر به دلایلی اشتباه چیزی را می خواهیم، هیچوقت آنطور که ما دوست داریم انجام نخواهد شد.
۳- می توانیم از این واقعیت بعنوان یکی از قوی ترین انگیزه ها برای موفقیت در آینده استفاده نماییم که اول کار، اوضاع آنطور که ما دوست داریم پیش نرفته است. اگر تصمیم بگیریم که به همه چیز درست نگاه کنیم، اشتیاقمان برخواهد گشت.
۴- همیشه و در همه جا پشتکار، تعهد و تلاش نتیجه میدهد.
۵- پس از اینکه چیزی برخلاف میل ما پیش رفت، اگر تصمیم بگیریم که از آن درس بگیریم و توجهمان را به ارتقاء کاری که می خواستی انجام دهیم معطوف کنیم (به جای اینکه خسته و ناامید شویم)، خواهیم دید که عملکردمان به طرز قابل ملاحظه ای بهتر میشود و در کارمان پیشرفت می کنیم.
۶- بعد از شکست، سه کار خوبی که می توانیم انجام دهیم اینها هستند:
- دلایل شکستمان را بررسی کنیم
- درس بگیریم
- اگر چیزی است که واقعاً می خواهیم و فکر می کنیم باید آن کار را انجام دهیم، بلافاصله دوباره تلاش کنیم.
۷- امتحان کردن، ریسک کردن و موفق نشدن خیلی بهتر از این است که فقط عقب بنشینیم و به این فکر کنیم که اگر شکست بخوریم چه خواهد شد.
۸- تنها نتیجه بدی که شکست می تواند داشته باشد این است که انگیزه دوباره امتحان کردن را از دست بدهیم.
۹- هیچ نیازی به خجالت کشیدن نیست زیرا همه آدمها در جایی از زندگی خود شکست می خورند. فقط ما نیستیم که شکست خورده ایم.
۱۰- خیلی از پیشرفت ها در نتیجه یک شکست ایجاد شده اند. چیزهایی که دوست داریم را دنبال کنیم. چیزی برای از دست دادن نداریم و تازه خیلی چیزهای عالی به دست خواهیم آورد.
چجوری بر ترس از شکست غلبه کنیم؟
۱. تعریف مجدد شکست
برای غلبه بر ترس از شکست بسیار مهم است که معنای شکست را دوباره برای خود تعریف کنیم. شکست پایان دنیا نیست، بلکه باید به‌چشم فرصتی ارزشمند برای یادگیری به آن بنگریم. داشتن انتظارات بیش از حد و کمال‌گرایی ممکن است ترس از شکست را زیاد کند. پذیرش ذهنیت رشد به ما این امکان را میدهد که درک کنیم اشتباهات و شکستها پله‌هایی برای پیشرفت و موفقیت‌اند. افراد موفق در زمینه‌های مختلف، از توماس ادیسون گرفته تا بیل گیتس، در مسیر رشد و موفقیت بارها شکست خورده‌اند. شکست اتفاقی نادر نیست و برای همه رخ میدهد، اما این توانایی یادگیری از شکست است که ما را متمایز می‌کند.
۲. اجتناب از خودتخریبی و غلبه بر ترس
ترس ما از شکست اغلب به‌صورت خودتخریبی بروز می‌کند. این رفتار ناشی از اضطراب شدید و تمایل به محافظت از خود در برابر آسیب‌های عاطفی شکست است. افراد ممکن است کار‌ها را به تعویق بیندازند، دیگران را بابت اشتباهاتشان سرزنش کنند یا از قبول مسئولیت اجتناب کنند. برای شناخت رفتارهای مخربمان، افزایش خودآگاهی بسیار مهم است. مربیان و مشاوران می‌توانند راهنمایی‌های ارزشمندی برای حذف این تمایلات مخرب ارائه دهند.
۳. آماده‌شدن برای بدترین سناریو
برای مقابله با ترس از شکست، برنامه‌ریزی و آمادگی ضروری است. تجسم بدترین سناریو‌ها و طوفان فکری برای یافتن راه‌حل‌های بالقوه سبب میشود که واقع‌بین‌تر و منطقی‌تر شویم. اگرچه مهم است که افکار منفی را بپذیریم، نباید اجازه دهیم بر عزم و اراده ما غلبه کنند. به‌جای تمرکز روی چیزهایی که ممکن است اشتباه شوند، باید روی چیزهایی تمرکز کنیم که احتمالا درست پیش می‌روند.
۴. غلبه بر ترس با برد‌های کوچک
غلبه بر ترس مستلزم برداشتن گام‌های کوچک و حساب‌شده به‌سمت اهدافمان است. جشن‌گرفتن برد‌های کوچک، حتی اگر بلافاصله برای دیگران قابل‌مشاهده نباشند، برای ایجاد اعتمادبه‌نفس و انعطاف‌پذیری بسیار مهم است. با پذیرفتن اهداف کوچک‌تر و دست‌یافتنی، می‌توانیم مسیری پایدار برای موفقیت ایجاد کنیم و برای مقابله با مشکلات مهارت بیشتری پیدا کنیم.
۵. درآغوش‌کشیدن شکست
درک این نکته مهم است که شجاعت فقدان ترس نیست. احساس ترس طبیعی است، اما نباید ما را از پیگیری اهداف و رؤیا‌هایمان منصرف کند. شجاعت به ما قدرت میدهد که پیش برویم، حتی زمانی که ترس را احساس می‌کنیم.
۶. درس‌گرفتن از شکست و هموارکردن مسیر موفقیت
شکست بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی انسان است و نباید از آن ترسید، بلکه باید آن را به‌عنوان معلمی ارزشمند پذیرفت. یادگیری از شکست باعث ایجاد تاب‌آوری، انعطاف‌پذیری، فروتنی، نوآوری و انگیزه میشود. برگزیدن طرز فکر رشد، کار درونی، شجاع‌بودن و ایجاد آمادگی ذهنی برای یادگیری مؤثر از شکست مهم است. در نقل‌قول‌ها از افراد موفق هم می‌خوانیم که شکست پایان کار نیست. شکست پله‌ای ضروری در مسیر موفقیت است. با تغییر دیدگاه خود به شکست، می‌توانیم به پتانسیل کامل خود دست یابیم و رؤیا‌هایمان را محقق کنیم.
